Avrupa havalimanlarında sıvı sınırlaması neden geri döndü?
Yusuf Özkan
Lahey
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun kararı uyarınca bütün Avrupa havalimanlarında, el bagajlarında taşınabilecek sıvı miktarı yeniden 100 mililitre (ml) ile sınırlandı.
Yeni uygulama kapsamında 1 Eylül Pazar gününden itibaren AB ülkeleri ile İngiltere’deki havalimanlarında artık 100 ml’den fazla su, meşrubat, parfüm gibi sıvı içeren ambalajlar ile uçağa binilemeyecek.
Geçici bir uygulama olduğu bekletilen sıvı madde kısıtlamasının ne kadar süreceği açıklanmadı.
Başta Amsterdam ve Roma olmak üzere Avrupa’daki birçok büyük havalimanında 2019 yılından bu yana yarım litrelik şişe suyu, bir şişe kontakt lens solüsyonunu veya büyük bir şişe parfüm gibi sıvı ürünleri el bagajında taşımak mümkündü.
BT X ışını teknolojisini kullanarak sıvı patlayıcıları tespit eden ve “C3 tarayıcı” olarak bilinen modern güvenlik cihazları nedeniyle, el bagajlarında sıvı miktarına sınırlama uygulanmıyordu.
Ancak Temmuz ayında AB Komisyonu, “son nesil C3 tarayıcılarda yaşanan bazı teknik sorunlar” nedeniyle, önlem amaçlı olarak el bagajlarında sıvı sınırlamasının yeniden uygulanmasına karar verdi.
AB Komisyonu’na göre, bu geçici bir tedbir ve herhangi bir tehdit nedeniyle alınmadı.
AB kaynaklarına göre, el bagajında sıvı madde kısıtlaması, C3 tarayıcıların güvenilirliği ile ilgili şüpheler üzerine alındı.
AB Komisyonu’nun incelemeleri sonucu, havaalanlarındaki tarayıcıların, 330 ml’den fazla olan kapların kontrolü konusunda yeterince güvenli olmadığı belirlendi.
Brüksel yönetimi, Mayıs ayında Avrupa sivil havacılık otoritelerini bu konuda bilgilendirdi.
Komisyona göre, C3 patlayıcılarını belirlemek amacıyla kullanılan modern tarayıcılar hala en güvenli ancak bazı teknik sorunların kontrolü nedeniyle geçici olarak kullanım dışı kalacak.
Bu cihazların yazılımı kontrol edilerek, her türlü sıvı ambalajın kontrolünün şüpheye yer bırakamayacak şekilde yapılması sağlanacak
Avrupa havalimanlarında bir süre C3 tarayıcıları yerine, sıvı patlayıcıların belirlenmesinde etkili olmayan, X – Ray cihazları kullanılacak.
Bu nedenle havalimanı kontrolleri sırasında, el bagajındaki 100 ml’den fazla olan su, meşrubat, şampuan, sıvı sabun, krem, deodorant, parfüm, güneş kremi, mayonez, hardal ve fıstık ezmesi gibi maddelerin geçişine izin verilemeyecek.
100 ml altını hala şeffaf plastik torbada taşımak mümkün
Yolcular, 100 ml ve altında sıvı içeren kutuları, açılıp kapanabilir şeffaf plastik poşetlere koyarak güvenlik kontrolünden geçebilecek.
Bebek maması ve ilaçlar, tıbbi sertifikası bulunan diyet mamaları da el bagajında taşınabilecek.
Güvenlik kontrolü sonrası gümrüksüz satış yapan mağazalardan alınan içki ve diğer sıvılarla uçağa binilmesine de her zaman olduğu gibi izin verilecek.
El bagajına taşınan sıvılara sınırlama getiren karar, 55 ülkede 500’den fazla havalimanını bağlı olduğu Avrupa Havalimanları Konseyi (ACI) tarafından tepkiyle karşılandı.
Örgüte göre bu uygulama, modern teknolojilere yatırım yapan havalimanları için önemli maddi ve operasyonel ve sıkıntıları beraberinde getirecek.
C3 tarayıcılarının, geleneksel X – Ray cihazlarına göre 8 kat daha pahalı ve bakım maliyetlerinin daha yüksek olduğu belirtiliyor.
Ancak AB Komisyonu, havalimanlarının güvenliğin her şeyden önce geldiğini vurgulayarak, bu cihazların güvenlik açısından vazgeçilmez olduğunu belirtiyor.
Bu nedenle teknik sorunların çözülmesinden sonra yeniden C3 tarayıcıların kullanılacağı ve 100 ml sınırlamasının kaldırılacağı belirtiliyor.
Ancak bunun ne kadar bir sürede gerçekleşeceği konusunda herhangi bir bilgi verilmedi.
Havalimanlarında bagajlarındaki 100 ml sınırlaması, 11 Eylül 2001’de ABD’de yaşanan saldırıların ardından gündeme gelmişti.
Teröristlerin uçağa sıvı patlayıcı getirmesini önlemek amacıyla 2006 yılından itibaren bütün havalimanlarında el bagajlarındaki sıvı madde miktarı 100 ml ile sınırlanmıştı.
Sıvı patlayıcıları tespit edebilen C3 tarayıcıların kullanılmaya başlanmasının ardından, 2019 yılından itibaren birçok havalimanında bu kural gevşetilmişti.
